Het is een nieuw fenomeen, de zelfscankassa. Bij veel supermarkten kun je tegenwoordig bij de ingang een scanapparaat pakken en daarna alle boodschappen met een bliepje in je tas laten verdwijnen.
Superhandig, want de rij bij die kassa is meestal kort en je tas meteen ingepakt. Daarnaast drukt het de personeelskosten van de supermarkt. En vind je dat scannen helemaal niks, dan kun je nog gewoon je boodschappen bij de caissière op de band leggen. Kortom: iedereen blij.
Begrip voor een foutje
De winkels rekenen bij dit systeem op eerlijke klanten, maar hebben begrip voor een foutje. Het kan tenslotte gebeuren dat je een product per ongeluk vergeet te scannen. Mocht dat blijken bij een steekproef, dan eindig je echt niet meteen op het politiebureau. Je kunt tenslotte bij een gewone kassa ook iets vergeten af te rekenen.
“In geval van vermeend misbruik hebben wij het recht om eenieder uit te sluiten van AH Zelfscannen. Blijkt bij controle dat niet alle producten zijn gescand nadat u uw Bonuskaart bij de betaalpaal hebt gescand, dan beschouwen wij dit als diefstal en kunnen wij aangifte doen.” Dat staat vrij dreigend in de zelfscanvoorwaarden van de Albert Heijn. Maar in de praktijk blijkt dat wel mee te vallen. Het hangt er ook een beetje vanaf hoeveel niet gescande producten worden aangetroffen bij de controle. In de meeste gevallen is het alsnog afrekenen van de vergeten items voldoende.
Zelfscankassa lokt diefstal uit
De NOS meldde een aantal jaren geleden in een artikel dat zelfs de politierechter van de Rechtbank Rotterdam opmerkelijk mild aankeek tegen diefstal bij het zelfscannen. “Met een zelfscankassa lokt een supermarkt diefstal uit,” zo zei hij. “Ik praat de diefstal natuurlijk niet goed, want stelen mag niet. Maar de supermarkt maakt stelen wel een stuk eenvoudiger op deze manier”, voegde de rechter eraan toe. “Vergelijk het met je fiets die je, op het Leidseplein neerzet, zonder hem op slot te zetten. Dan moet je niet vreemd opkijken als ie gestolen wordt.”
Te ver
Maar het kan ook te ver gaan. Afgelopen zaterdag rekende een winkeldief een blikje frisdrank af, terwijl hij voor bijna 1100 euro aan boodschappen bij zich had. Het grote verschil tussen de korte bon en de overvolle kar viel het personeel op en de man werd aangehouden. Hij is inmiddels voor de rechter-commissaris verschenen. Die heeft in zijn beslissing verschillende opties, maar aangezien het Openbaar Ministerie in Den Haag de bon met alle gestolen producten op Twitter heeft geplaatst, is er een kans dat zijn advocaat voor een lage straf heeft gepleit omdat de man door de publicatie al genoeg is gestraft.
